Je wilt digitale toegankelijkheid verankeren in jouw organisatie? Tijdens deze workshop wordt gekeken naar de verschillende rollen en verantwoordelijkheden op het gebied van (digitale) toegankelijkheid. Aan bod komen zaken als: kennis en bewustwording, verantwoordelijkheden en governance, organisatie en strategie, inkoop en leveranciersmanagement, en personeel.

Het doel is dat de deelnemer na de sessie zelf kan onderzoeken op welk niveau van digitale toegankelijkheid de organisatie zich bevindt, rollen en verantwoordelijkheden kan herkennen en benoemen, processen kan identificeren die randvoorwaardelijk zijn voor digitale toegankelijkheid, en kan benoemen welke elementen nog geregeld moeten worden om digitale toegankelijkheid succesvol te implementeren.

Deze workshop zal zeven keer gehouden worden. Op 26 september van 14:00-16:00 wordt er een fysieke workshop gehouden bij de Mediafederatie op de Hogehilweg 6 te Amsterdam. De overige zes workshops worden gehouden via Microsoft Teams. De informatie die in deze workshops gegeven wordt, is identiek. Voor de fysieke bijeenkomst is beperkt plek, dus mocht je hier bij aanwezig willen zijn, is het aan te raden je op tijd in te schrijven.

Deze vervolgworkshop binnen het programma Toegankelijk Publiceren aan de Bron (TPUB2) biedt verdiepende kennis en vaardigheden voor toegankelijke e-books. In deze twee uur durende online workshop zoomen we nader in op het publicatieproces van een EPUB, van bronbestand tot uitgave.

Met de workshop over toegankelijke e-books is in 2021 al een belangrijke basis gelegd. De verdiepende workshop is echter ook te volgen zonder deze voorkennis.

Inhoud

Met een herhaling van toegankelijkheidsrichtlijnen in vogelvlucht geven we je overzicht. We vatten de standaard EPUB Accessibility 1.0 samen. Voor e-books spelen bovendien de toegankelijkheidsmetadata (ONIX, Schema.org) een belangrijke rol in de gehele publicatieketen.

Je krijgt inzicht in welke stappen er zijn in de keten. We bespreken welke relevant zijn om e-books toegankelijk(er) te maken. Het publicatieproces van een e-book doorloopt namelijk stappen: van bronbestand tot uitgave. Binnen dit proces onderscheiden we diverse knooppunten zoals een overdrachtsmoment, een conversie of een bewerking. Aan de hand van deze knooppunten bespreken we belangrijke aandachtspunten, mogelijke valkuilen en oplossingsrichtingen om samen te kunnen werken aan toegankelijkheid aan de bron.

Resultaat

Na de sessie kan de deelnemer:

• knooppunten in het eigen publicatieproces definiëren
• bepalen welke eisen relevant zijn voor toegankelijkheid bij knooppunten
• oplossingen bedenken voor het borgen van toegankelijk binnen de eigen publicatieketen
• benoemen op welke momenten toegankelijkheidscontrole wenselijk is.

Voorbereiding

Ter voorbereiding raden we je aan:

• de snelstartgidsen Maak Open!, Doe Mee! en Check dit! te lezen. Hier vind je bruikbare tips om aan de slag te gaan.
• De samenvatting ‘toegankelijkheid in vogelvlucht’ te lezen
• De gratis EPUB reader Thorium te installeren, link: https://www.edrlab.org/software/thorium-reader/.
• De gratis EPUB checker ACE te installeren. Link: https://daisy.github.io/ace/getting-started/ace-app/#where-can-i-download-the-ace-app

Doelgroep

De workshop is in eerste instantie bedoeld voor de Coördinator Toegankelijkheid en een collega met het volgende profiel:

• redacteur/contentspecialist/documentenmaker
• productiebegeleider
• project manager/product owner
• uitgeefcoördinator/uitgever.

Bekijk de presentatie in Microsoft PowerPoint (10,2Mb)

Deze workshop biedt verdiepende kennis en vaardigheden voor toegankelijke websites en apps. In deze workshop bouwen we voort op het fundament dat in de vorige workshops is gelegd. Je gaat concreet aan de slag met het leren toegankelijk maken van websites en applicaties.

Wat je in deze workshop leert is direct te vertalen naar de eigen uitgeefpraktijk. En door te begrijpen wat de toegankelijkheidseisen inhouden ben je beter in staat te communiceren met je leveranciers.

Inhoud

Aan de hand van praktische voorbeelden en opdrachten leer je toegankelijkheidsrichtlijnen toepassen. Daarvoor richten we ons ditmaal op wat complexere richtlijnen die relevant zijn voor websites en applicaties. Ze zijn nog niet in eerdere workshops behandeld. We bespreken steeds waarom en voor wie de richtlijnen belangrijk zijn.

Aan bod komen bijvoorbeeld het aanpassen van tekstafstanden, toetsenbordbediening, inzoomen, en compatibiliteit. Ook het toegankelijk maken van interactieve elementen, bijvoorbeeld voor e-learning en polls, komt aan bod.

Resultaat

Na de sessie kan de deelnemer:

• enkele voor websites en apps relevante richtlijnen toepassen;
• enkele eenvoudige onderzoeksmethodes uitvoeren voor deze richtlijnen;
• relevante richtlijnen raadplegen in de standaard WCAG-documenten;
• de gelaagde structuur van de standaard WCAG beschrijven.

Voorbereiding

Ter voorbereiding raden we je de presentatie workshop 2 basiskennis web en het document ‘Toegankelijkheidseisen in vogelvlucht’ aan.

Doelgroep

De workshop is geschikt voor alle functieprofielen, maar met name interessant voor professionals die verantwoordelijk zijn voor:

• het ontwikkelen van functionaliteit en het aansturen daarvan;
• het inkopen van functionaliteit van de website en app.

Per deelnemende uitgeverij volgt de Coördinator Toegankelijkheid zelf de workshop, aangevuld met naar keuze een:

• ontwikkelaar/tester;
• ontwerper/vormgever;
• projectmanager/product owner;
• productiebegeleider;
• redacteur/contentspecialist/documentenmaker;
• uitgeefcoördinator/uitgever.

Download de presentatie Websites en apps: WCAG (PowerPoint – 3 MB)

Deze workshop verdiept kennis en vaardigheden over digitale toegankelijkheid. Deze zijn direct te vertalen naar de eigen uitgeefpraktijk. De onderwerpen zijn relevant voor zowel websites, apps, documenten als e-books.

Inhoud

We maken de toegankelijkheidsrichtlijnen overzichtelijk en inzichtelijk. Wat hebben we al behandeld? Wat gaat nog komen? Waar vind je informatie over de (overige) richtlijnen en hoe gebruik je die informatie? Daarmee ontstaat een overzicht van het behandelde ‘laaghangend fruit’ zoals contrast, kleurgebruik, linkteksten en afbeeldingen uit de belangrijke standaard WCAG. Aan de hand van opdrachten vertalen we de toepassing ervan naar de praktijk. We moedigen daarbij aan eigen digitale publicaties te gebruiken. Ook bespreken we welke professionals de meest aangewezen personen kunnen zijn om de richtlijn uit te (laten) voeren.

We gaan met opdrachten en handvatten dieper in op het toegankelijk maken van afbeeldingen. Hoe maak je een tekstalternatief? Waar moet je op letten? Hoe weet je of de beeldbeschrijving begrijpelijk is? Hiervoor raden we aan eigen afbeeldingen te gebruiken. Denk daarbij aan covers van boeken, afbeeldingen in reisgidsen en prentenboeken, infographics en grafieken van websites.
We zullen recente ontwikkelingen over de aanstaande wetgeving vanwege de Europese Toegankelijkheidsakte benoemen. Ook introduceren we het leerplatform Inclusief Publiceren in de Praktijk dat in 2022 met (gratis) leermateriaal beschikbaar komt voor professionals in de uitgeefwereld.

Resultaat

Na de sessie kan de deelnemer:

• snel eenvoudige richtlijnen toetsen van een eigen website;
• relevante richtlijnen raadplegen in de standaard WCAG;
• eenvoudige richtlijnen (laten) toepassen op eigen digitale publicaties;
• een beeldbeschrijving bij een afbeelding (laten) maken;
• recente ontwikkelingen rond aanstaande wetgeving benoemen;
• inschatten welke functies of afdelingen binnen de eigen uitgeverij er betrokken moeten zijn bij specifieke onderdelen van toegankelijk publiceren.

Voorbereiding

Ter voorbereiding raden we je aan:

• de presentaties van de drie workshops basis, websites en e-books uit 2021 door te nemen;
• de snelstartgidsen Maak Open!, Doe Mee! en Check dit! te lezen. Hier vind je bruikbare tips om aan de slag te gaan;
• eigen websites en afbeeldingen paraat te hebben tijdens de workshop.

Doelgroep

De workshop is geschikt voor alle functieprofielen. Per deelnemende uitgeverij volgt de Coördinator Toegankelijkheid de workshop, aangevuld met naar keuze een:

• redacteur/contentspecialist/documentenmaker;
• ontwerper/vormgever;
• ontwikkelaar/tester;
• productiebegeleider;
• projectmanager/product owner;
• uitgeefcoördinator/uitgever.

Bekijk de presentatie in Microsoft PowerPoint (9,4Mb)

Download de toegankelijkheidstichtlijnen in vogelvlucht (Word, 414 kB)

Deze workshop van het programma Toegankelijk Publiceren aan de Bron (TPUB2) biedt basiskennis en basisvaardigheden over toegankelijke e-books. Wat je in deze workshop leert is direct te vertalen naar de eigen uitgeefpraktijk.

Inhoud

We laten je praktische voorbeelden zien van (on)toegankelijke e-books en laten je zelf het gebruik ervaren. Aan de hand van een reader gaan we in op functionaliteiten om e-books te lezen.

In deze sessie gaan we dieper in op de eisen van de nieuwe Europese wetgeving rond e-books.
Waar moet het toekomstige e-book vanaf 2025 wettelijk aan voldoen? Welke metadata over toegankelijkheid moeten dan meegeleverd worden? Welke meerwaarde hebben deze metadata voor gebruikers, catalogi en uitgevers? En hoe kan ik (laten) controleren of mijn EPUB aan die toegankelijkheidseisen voldoet?

We tonen aan hoe een EPUB al aan de bron gestructureerd worden zodat deze aan de eisen voldoet.  Ook komen de mogelijkheden van EPUB aan bod. Bijvoorbeeld om tekst en audio synchroon weer te laten geven.

 

Resultaat

Na de sessie heeft de deelnemer:

• inzicht in gebruikservaringen en verschillende mogelijkheden readers;
• een overzicht van de eisen in de nieuwe Europese wetgeving rond e-books;
• basiskennis van een aan de bron toegankelijke EPUB;
• basiskennis over het vastleggen en delen van toegankelijkheidskenmerken (metadata);
• een eenvoudige toegankelijkheidscontrole van een EPUB uitvoeren.

Voorbereiding

Ter voorbereiding raden we je aan:

• de samenvatting van de workshop Basiskennis te lezen;
• de gratis reader Thorium te installeren;
• de gratis EPUB checker ACE te installeren.

Doelgroep

De basisworkshop is geschikt voor alle functieprofielen, maar is met name interessant voor degene in jouw bedrijf die verantwoordelijk is voor (het uitzetten naar externen voor) de productie van e-books. Per deelnemende uitgeverij volgt de Coördinator Toegankelijkheid de workshop aangevuld met naar keuze een:

• ontwerper/vormgever/zetter;
• ontwikkelaar/tester;
• productiebegeleider;
• redacteur/contentspecialist/documentenmaker;
• projectmanager/product owner;
• uitgeefcoördinator/uitgever.

Download de Presentatie workshop basis e-books (PowerPoint – 11 MB)

Deze bewustwordingssessie is een aanrader voor iedereen. In deze online bijeenkomst leer je met nieuwe ogen kijken naar je eigen digitale publicaties. Want, je gaat het pas zien als je het doorhebt.

Digitale toegankelijkheid

Wat verstaan we daar eigenlijk onder? Welk beeld hebben we daar bij?  En waarom is het belangrijk en voor wie?

Formele eisen

Welke wetgeving is relevant voor uitgevers? Welke richtlijnen zijn er waarmee je aan die wetgeving moet (gaan) voldoen? Welke standaarden voor websites en EPUBs helpen toegankelijk te publiceren aan de bron? Welke principes zijn een goed uitgangspunt voor het inschatten van toegankelijkheid van digitale publicaties?

Business case

Welke mythes zijn er in omloop rond digitale toegankelijkheid? Aan welke kosten moet je denken? En welke ontwikkelingen zijn relevant voor inclusief publiceren?

Beperkingen

Welke beperkingen kennen we? Wat voor gebruikservaringen hebben mensen met een leesbeperking? En wat voor hulptechnologie gebruiken zij bij lezen en leren?

Resultaten

Na de sessie kan de deelnemer:

• het belang van digitale toegankelijkheid en inclusief publiceren benoemen;
• relevante wetgeving en standaarden noemen;
• de 4 principes voor digitale toegankelijkheid definiëren;
• minimaal 6 voorbeelden noemen van maatregelen voor digitale toegankelijkheid;
• minimaal 4 redenen noemen waarom toegankelijkheid goed is voor business;
• verschillende beperkingen en ondersteunende technologie benoemen;
• globaal (mogelijke) toegankelijkheidsproblemen herkennen.

Doelgroep

Omdat toegankelijkheid de verantwoordelijkheid is van iedereen in het publicatieproces is de sessie relevant voor uitgeefcoördinatoren en uitgevers, productiebegeleiders, projectmanagers en product owners, ontwerpers en vormgevers, ontwikkelaars en testers en voor redacteuren en contentspecialisten.

Download de samenvatting (Word, 106 kB) of presentatie bewustwordingssessie versie maart 2022 (PowerPoint, 6,5 MB), beide documenten zijn toegankelijk.

Wat is een EPUB3 en hoe werkt het?

EPUB 3 is een aanbevolen standaard voor digitale publicaties in de publieke sector. Davy Kager vertelt meer over deze alles-in-één leesvorm in deze korte video. Met duidelijke praktijkvoorbeelden laat hij de mogelijkheden zien.

Video de mogelijkheden van EPUB3

Hoe werkt een voorleeshulp?

Mensen met een leesbeperking zoals bijvoorbeeld dyslexie, kunnen gebruik maken van een voorleeshulp. Rianne van Kraaij werkt op de klantenservice van Dedicon en krijgt in de dagelijkse praktijk regelmatig vragen over de voorleeshulp. In deze korte video vertelt zij meer over de werking van de voorleeshulp aan de hand van praktische voorbeelden.

Video voorleeshulp in de praktijk

‘Ook uitgevers kunnen bestanden grotendeels toegankelijk maken’

Mensen met een leesbeperking (blind, slechtziend of iemand met dyslexie) zijn gebaat bij toegankelijke publicaties. Bijvoorbeeld digitale bestanden, waarvan de tekst met tekst-naar-spraaksoftware voorgelezen kan worden. Of op de tast met een brailleleesregel. Karlijn Lauwers is didactisch specialist bij Dedicon. Zij bewerkt bestanden van onder andere uitgeverijen tot een bestand dat prettig is voor mensen met dyslexie. In deze korte video vertelt zij meer over haar werkzaamheden. En dat uitgeverijen zelf al meer kunnen doen om digitale bestanden aan de bron toegankelijk te maken dan ze zouden verwachten.

Video digitale bronbestanden bewerken